GözDereceleri ve Bekçilik Göz Şartları. Miyoplarda -2.00 dereceye kadar, hipermetroplarda ise +1,00 dereceye kadar izin verilmektedir. Mixt astigmatta transpozisyon işlemi yapıldıktan sonraki değerlere göre işlem yapılacağı ifade edilmektedir. Bu konunun ayrıntılarına fazla bilimsel olduğu için girmek istemiyorum. KarYağarken Şimşek Çakması Neden Olur? Yağmur yağarken alışık olduğumuz şimşek kar yağarkende çakar. Fakat bu her yağmurda olmadığı gibi her kar yağışında da meydana gelmez. Kar yağarken gök gürültüsü genellikle kıyı bölgelerde oluşur. Bunun içinde deniz üzerindeki havanın aşırı soğuk olması gerekmektedir. Acilen göz muayenesi lazım. Gözde ışık çakması en önemli göz hastalığı belirtilerinden biridir. Gözdeki Siyah Lekeler Nasıl Geçer, göz içi kanama gibi ciddi nedenler ile meydana gelen sinek uçuşmaların da vitrektomi ameliyatı ile vitreus sıvısı gözden alınarak bu noktalar yok edilerek tedavi işlemi uygulanmaktadır. şimşek çakarken elektrikli aletleri kapatmak. bu aletlerin tesisat ile olan baglantilarini kesmek, yani fisini cekmek alinabilecek bir tedbirdir. yine uydu alicisinin ve modemin tesiasat baglantilarini kesmek ( anten ve telefon hatti) mantiklidir. serin serin ufleyen klima bagli oldugu tesisata milyonlarca voltluk yildirim dustugunde alev Olabilecek olayları sezerek, yerli kararlar verir. Şimşek gibi çakar ve kendi düşüncelerini sürekli olarak inceleyip düzeltir. İşte daha çok zekâ yeteneği ile yararlı olur. Yengeç burcu Yengeçler az sayıda ama içten arkadaşları olmasından hoşlanırlar. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tülay Şimşek, artan bilgisayar ve telefon kullanımının göz sağlığını VlZ3. Soruya dair af buyurursanız küçük bir düzeltme yaptım ve "şekilli organizmalar" yerine "cisimcikler" kelimesini getirdim. Çünkü gözümüzde gördüğümüz o şekilli "şey"ler organizma değiller. Organizma, düzenli yapıda organlara ya da organcıklara ya da benzer işlevi sağlayan belli/belirsiz vücut kısımcıklarına sahip "canlı" varlıklara denir. O yüzden bu düzeltmeyi gerekli buldum. Soruya gelirsek, bu şeyler benim de çok kafamı kurcalıyordu ve kendim de gözümle ilgili bir sorunum mu var acaba diye kuşkulanıyordum vakti zamanında... Araştırdım ve genel bir durum olduğunu, yalnız dikkat edilmesi gereken noktaları da bulunduğunu gördüm. Öncelikle bunlar sayın Serkan Köse'nin de güzelce anlattığı gibi retinamız üzerine düşen birer gölgedir. Orijinal ismiyle "Floater", yüzücü, yüzer nokta gibi anlamlara gelir. Daha derin ve düzenli bilgi için, ne tür durumlarda ortaya çıkabildikleriyle ilgili ve nelere dikkat edilmesiyle ilgili bu işin uzmanının açıklamalar yaptığı iyi bir kaynak buldum, aynen alıp paylaşıyorum Hazırlayan Dr. Ahmet KarakurtAnkara Numune Hastanesi Göz KliniğiBazen görme alanınızda küçük uçuşan noktalar veya karanlık alanlar görürsünüz. Bunlar genellikle boş bir duvar veya mavi gökyüzü gibi düz bir zemine bakarken belli olurlar. Uçuşan cisimler aslında, gözünüzün içini dolduran ve vitre ismi verilen saydam jel şeklindeki sıvıda bulunan hücrelerin küçük birikintileridir. Bu nesneler sanki gözün önünde uçuşuyormuş gibi görünmesine rağmen aslında gözün içindedirler. Sizin gördükleriniz onların gözün sinir tabakası üzerine düşen gölgeleridir. Uçuşan cisimler farklı şekillerde olabilirler Küçük noktalar, çemberler, çizgiler, bulutsu veya ağ şekiller veya tespih taneleri gibi. Uçuşan cisimlerin sebepleri nelerdir? İnsanlar orta yaşlara ulaştığında vitre kalınlaşmaya ve büzüşmeye başlar ve gözün içinde kümeleşmeler veya lifler oluşur. Vitre jeli gözün arka duvarından ayrılır. Böylece arka vitre dekolmanı oluşur. Bu durum, uçuşan cisimlerin sık görülen bir nedenidir. Arka vitre dekolmanı aşağıdaki durumlarda daha sıktır Miyopi; Göz yaralanması; Katarakt cerrahisi geçirilmiş olması; YAG lazer cerrahisi yapılmış olması; Göz içinde iltihap olması; Uçuşan cisimler ani gelişirse uyarıcı bir belirti olabilir. 8-10 yaşından itibaren pek çok insanda görülebilir. 45 yaşın üzerindeyseniz ve aniden uçuşan cisimler görmeye başlamışsanız hemen göz doktoruna müracaat etmelisiniz. Uçuşan cisimler ciddi bir durum olabilir mi? Büzüşmekte olan vitre retinayı çekerse yırtık meydana gelebilir. O zaman göz içinde hafif bir kanama olur ve kan, yeni oluşan uçuşan cisimler olarak görünebilir. Retina yırtılması daima ciddi bir problemdir, çünkü retina dekolmanına yol açabilir. Ani bir uçuşan cisim oluştuğunda; Ani ışık çakmaları olduğundahemen göz doktoruna müracaat ediniz. Çevresel görme kaybı gibi ek belirtiler olduğunda da mutlaka göz doktoruna görünmelisiniz. Uçuşan cisimler için ne yapılabilir? Retinada yırtık oluşup oluşmadığını bilmeniz gerektiği için aniden uçuşan cisimler gördüğünüzde dotorunuza müracaat etmelisiniz. Okumaya çalışırken göz önünde görünen cisimler oldukça rahatsız edicidir. Bu cisimleri gözün önünden uzaklaştırmak için yukarı aşağı bakabilirsiniz. Bir kısım uçuşan cismin sebat edebilmesine rağmen çoğu zamanla kaybolur veya verdiği rahatsızlık azalır. Yıllardır uçuşan cisimler görüyorsanız fakat aniden yenileri oluşmuşsa yine hemen göz doktoruna müracaat etmeniz gerekir. Işık çakmalarına ne sebep olur? Vitre jeli retinaya sürtündüğü veya onu çektiği zaman şimşek çakar gibi ışıklar görürsünüz. Göze darbe alındığında da yıldızların uçuşması tarzında ışıklar görülür. Işık çakmaları beş-on hafta veya ay boyunca tekrar tekrar olup kaybolabilir. Yaşınız ilerledikçe ışık çakmaları daha da artar. Ani ışık çakmaları gördüğünüzde retina yırtığı olabileceği için derhal göz doktoruna görünmeniz gerekir. MigrenBazı kimseler, ışık çakmalarını sıklıkla 10-20 dakika kadar süren zigzaglı veya dalgalı çizgiler halinde görebilirler. Bu tip ışık çakmaları genellikle beyindeki kan damarlarının spazmına bağlıdır ve migren denir. Işık çakmalarını başağrısı izlerse buna migren başağrısı denir. Fakat başağrısı olmadan da zigzaglı veya dalgalı çizgiler görülebilir. Bu durumda ışık çakmalarına göz migreni veya başağrısız migren denilir. Gözleriniz nasıl muayene edilir? Önce damlalarla göz bebekleriniz genişletilir. Retina ve vitre dikkatle izlenir. Gözleriniz genişletildiği için bulanık görme meydana gelir. İlaçla gözbebeğinizin büyümesi geçicidir. 10-12 saat sonra göz bebeğiniz eski halini alır ve gözünüzde kalıcı bir zarar meydana gelmez. Bulanık görme nedeniyle arabanız varsa yanınızda onu sürecek birini getirmeniz gerekir. Yaşlandıkça uçuşan cisimler ve ışık çakmaları artmaya başlar. Tüm uçuşan cisimler ve ışık çakmaları ciddi olmamakla birlikte retinanızda bir hasar olup olmadığını anlamak için iyi bir göz muayenesinden geçirilmeniz şarttır. Kaynak İleri Okuma Kaynakları İng bilgi verici olmuştur. İleri okuma kaynaklarının çevirisiyle şu an ilgilenemediğim için öylece koydum. İçerikleriyle ilgili soru sormak isterseniz çekinmeyin. İlgilenen herkese iyi okumalar ve sağlıklı gözler dilerim. ACS Baş ağrısı tüm acil servis başvurularının %3-5ini oluştursa da sadece az bir kısmının altında hayatı tehdit edici sebepler yatmaktadır. Büyük bir kısmını gerilim tipi baş ağrısı ve migren gibi birincil baş ağrısı nedenleri oluşturmaktadır. Tüm baş ağrısı nedenleri içinde Subaraknoid KanamaSAK % gibi düşük bir orana sahip olsa da baş ağrısının hayatı tehdit edici nedenleri içinde en sık görülenidir ve %25 kadarı da ilk başvuruda Beyin parankiminin kendisi ağrıya duyarsızdır ancak meninksler, vasküler yapılar, kafatası boşluklarını kaplayan dokular gibi ağrıya duyarlı yapıların gerilmesi, çekilmesi, genişlemesi veya inflamasyonu ağrıya yol açabilir. Bu mekanizmaların her birine ağrı ile sonuçlanan son bir ortak biyokimyasal yolun aracılık ettiği düşünülmektedir. Dolayısıyla analjeziklere olumlu yanıt alınması ağrı değerlendirilmesinde birincil ve ikincil nedenlerin ayrımında tek başına kullanılmamalıdır. Baş ağrısının altta yatan ciddi nedenleri de basit ağrı kesicilere yanıt Uluslararası Baş ağrısı Cemiyeti The İnternational Headache Society tarafından son olarak 2018’de yayınlanan Baş Ağrısı Bozuklukları Sınıflaması ICHD-3 ile 200’den fazla baş ağrısı nedeni tanı kriterleri ile birlikte kategorize edilmiştir. ICHD-3 de dahil olmak üzere temel olarak baş ağrıları birincil veya ikincil olarak sınıflandırılır. Birincil baş ağrıları doğrudan doğruya baş ağrısı tablosuyla ortaya çıkan, bilinen başka bir hastalığın veya rahatsızlığın neden olarak gösterilemediği ağrılardır. Migren, gerilim ve küme baş ağrılarını içerir. Altta yatan nedenleri hala açıklığa kavuşturulamadığından semptomatolojilerine göre sınıflandırılırlar. İkincil baş ağrıları altta yatan nedenlerine göre sınıflandırılır. İkincil baş ağrılarının kendine özgü bir tipi yoktur, Her türlü birincil baş ağrısını taklit edebilirler. Acil serviste değerlendirmede bizim için önemli olan iki nokta var Altta yatan yaşamı tehdit edici nedenlerin dışlanması, daha iyi huylu olan ikincil baş ağrısı nedenlerinin saptanması ve tedavisinin başlanması Daha sık karşılaşılan birincil baş ağrısının hızlı ve etkili şekilde tedavisinin sağlanması ACİL NEDENLER ACİL OLMAYAN NEDENLER Subaraknoid Kanama ya da intrakranial kanama Migren SSS Enfeksiyonu Menenjit, Ensefalit, Abse Gerilim tipi Baş ağrısı GTBA Subdural kanama Küme tipi Baş ağrısı KTBA Kafa içi Basınç Artışı Kitle, VP Şant disfonksiyonu, İdiyopatik intrakranial Hipertansiyon vb… Lomber Ponksiyon LP sonrası gelişen baş ağrısı Serebral Venöz Tromboz Sinüzit Karotis/Vertebral arter diseksiyonu Trigeminal Nevralji Karbon monoksit intoksikasyonu Temporomandibular eklemTME kaynaklı Akut Açı Kapanması Glokomu Diş problemleri kaynaklı Temporal arterit Baş Ağrısı için hikayede dikkat edilmesi gereken noktalar; Ağrının başlangıcı ve süresi Şimşek çakması gibi ani ve şiddetli başlangıç? Ağrının saniyeler-dakikalar içinde en şiddetli halini alması? Dinlenme halindeyken ya da eforla başlaması? Ağrının yeri Tanı için güvenilir olmasa da, belirtiler belirli bir baş ağrısı tipine işaret edebilir. Ağrının şiddeti/yoğunluğu”Hayatımdaki en şiddetli ağrı” cümlesi altta ciddi problem olabileceğini düşündürse de çoğunlukla altından iyi huylu sebepler çıkar. Ağrının şiddeti sorulurken eski ağrılar ve aralarındaki farklar da sorgulanmalı Kafa travması sorgulanmalı Çocuk, yaşlı veya bakım hastaları gibi sağlıklı cevap alınamadığı durumlarda hasta travma açısından da değerlendirilmeli, bulgular normal de olsa not edilmeli. Ağrının karakteri Arttıran veya azaltan etmenler Ayağa kalkmakla artması LP sonrası gelişen ağrı, İntrakranial basınç azalması ile ilişkili Öne eğilmekle artması sinüzit varlığında Öksürükle, valsalva ile yatmakla artması İntrakranial basınç artışı ile ilişkili Belli bir alanda artması, o alan dışına çıkılmakla azalması CO maruziyet Ev ya da işyeri gibi aynı yerde bulunan diğer kişilerde de benzer şikâyetler varlığı? CO maruziyet Eşlik eden semptomlar Bulantı, kusma, fotofobi…spesifik değil Senkop, nöbet Kırmızı göz, görme bozuklukları, gözde ağrı Konfüzyon, bilinç değişikliği Uyuşukluk, halsizlik Çenede kladikasyo Ateş, ense sertliği Aile öyküsü Migren, SAK, kanama bozuklukları… Diğer HT, DM, Malignite, immünsüpresyon, koagulopati, inme, bağ doku hastalıkları vb… Gebelik ,postpartum dönem Antikoagulan, steroid, oral kontraseptif kullanımı Alkol, kokain kullanımı Fizik muayenede dikkat edilmesi gereken noktalar Vital Bulgular Ateş İntrakranial enfeksiyon Sistemik enfeksiyon Diğer Menenjitbakteriyel, viral, fungal… Bakteriyel enfeksiyonlar Ailesel Hemiplejik Migren Ensefalit Viral enfeksiyonlar Hipofiz apopleksisi Apse HIV/ AIDS Subaraknoid Kanama Subdural ampiyem Diğer sistemik enfeksiyonlar SSS malignitesi Rinosinüzit Artmış kan basıncı Taşikardi, bradikardi Genel görünüm Bilinç durumu Oryantasyon Başın değerlendirilmesi Skalpte veya kulakta veziküler lezyon varlığı Temporal arter hassasiyeti Sinüslerde hassasiyet Gözün değerlendirilmesi Ağrılı kırmızı göz Pupillerin değerlendirilmesi ve ışık yanıtı Oftalmoskop bakısında venöz atımların kaybı Papilödem varlığı Görme keskinliği değerlendirilmesi Proptozis Meninks irritasyon bulguları Kernig, Brudzinski Jolt test Hastanın başını yatay düzlemde saniyede 2-3 kez olacak şekilde çevirmesiyle birlikte var olan baş ağrının şiddetlenmesidir. Kernig ve Brudzinski’ye göre daha sensitifdir Nörolojik değerlendirme; Nörolojik muayenede saptanan anormal bulgular intrakranial patolojilerin en iyi klinik belirleyicisi olmaya devam etmekte Kranial Sinirlerin değerlendirilmesi Görme bozuklukları Nistagmus Motor-Duyu asimetrisi, Reflekslerin değerlendirilmesi Serbellar testler Ataksi- Romberg ve yürüyüşün değerlendirilmesi Altta yatan ciddi bir patoloji ile ilişkili olabilecek baş ağrısının özellikleri Hikayede Fizik muayenede Ani başlangıç ve başlangıçta çok şiddetli olması Anormal vital bulgular Daha önce benzer ağrı olmaması Bilinç seviyesinde azalma Bilinç değişikliği, senkop veya nöbet olması Nörolojik muayenede anormallik Eforla artması egzersiz, cinsel aktivite … Meninks irritasyon bulguları >50 yaş Toksik görünüm İmmünsüpresyon HIV, Kronik steroid kullanımı Papilödem Gebelik ya da postpartum dönem Görme ile ilişkili bozuklukların varlığı Eşlik eden enfeksiyon varlığı İlaç ya da madde kullanımıantikoagulan, oral kontraseptif, kokain vb BAŞ AĞRISININ ACİL NEDENLERİ TANIYI DÜŞÜNDÜREN BULGULAR RİSK FAKTÖRLERİ ÖNEMLİ NOKTA MenenjitReklam Ensefalit Ateş Ense sertliği Meninks irritasyon bulguları Bilinç değişikliği Nöbet Geçirilmiş cerrahi Sinüs veya kulak enfeksiyonu İmmünyetmezlik Uç yaşlar Koğuş yurt gibi kalabalık ortamda yaşama Yüksek klinik şüphe varsa BOS sonucu beklenmeden antibiyoterapi başlanmalı Yüksek klinik şüphe halinde steroidler ilk doz antibiyotikle birlikte başlanmalı Subdural kanama Orta ya da çok şiddetli ağrı, kademeli artış, Eşlik eden nörolojik defisit varlığı İleri yaş Antikoagulan kullanımı Eski travma Alkol bağımlılığı İnme vasküler/hemorajik Ani başlangıç Damar sulama alanıyla uyumlu fokal nörolojik defisit İnme ya da GİA öyküsü Atriyal Fibrilasyon DM, HT, Hiperlipidemi Sigara BT görüntüleme ancak mümkünse öncelikle MRG tercih edilmeliAncak hastanın Trombolitik tedavi şansını geciktirmemeli İnternal karotid/ Vertebral arter disseksiyonu SAK gibi ani başlangıç gösterir Genç iskemik inme hastaları Yüzeinternal karotid veya enseyevertebral yayılım Vertigo Kranial sinir tutulumu Horner Sendromu Pulsatil tinnitus Minör travmalar HT Genetik bağ doku hastalıkları Sigara Tanıda BT anjio, MRG anjio kullanılabilir ancak altın standart DSADijital substraksiyon arteriografi İKK yoksa antikoagulan tedavi başlanmalı Serebral Venöz Tromboz Hiperkoagulabite Baş boyun enfeksiyonu Proptozis Kadın cinsiyet Gebelik, postpartum Oral kontraseptif, hormon replasman tedavisi Tromboza yatkınlık Behçet hastalığı Wegener granulomatozu Polisitemi, Orak hücreli anemi D-dimer yanlış negatif çıkabilir Tanı için MR venografi İdiyopatik İntrakranial Hipertansiyon Obez, Kadın Papilödem 6. kranial sinir felci Geçici görme kaybı Göz hareketleri ile retro-oküler ağrı olması Pseudotümor serebri öyküsü Genç-orta yaş Kadın Obezite Normal nörogörüntüleme sonrası LP’de artmış BOS basıncı ve LP’nin ağrıda geçici rahatlama sağlaması Karbonmonoksit intoksikasyonu Grip benzeri semptomlar Benzer şikayetle başvuran aile bireyleri Kış mevsiminde artış AKG’de COHb seviyesi bakılmalı , SpO2 Karboksihemoglobini oksihemoglobinden ayıramaz HBOT ihtiyacını değerlendir Akut Açı Kapanması Glokomu Ağrılı kırmızı göz Korneal ödem Görmede bulanıklaşma Orta dereceli, ışığa yanıtsız sabit gözbebeği Eski Glokom öyküsü Karanlıkta ağrı artması >30 yaş Nörogörüntülemeden önce iyi bir muayene yapılmalı! Tonometri ile basınç ölçümü>20 mmHg Temporal Arterit Çene kladikasyosu Yüzeyel Temporal arterde hassasiyet Ani tek taraflı geçici görme kaybıAmarozis fugax >50 yaş Kadın cinsiyet K/E=4/1 Eşlik eden romatolojik hastalıklar TBC, fungal enfeksiyon gibi kronik hastalıklar Temporal arterde pulsasyon kaybı görülebilir Eritrosit sedimantasyon hızı artar>50mm/H Temporal arter biyopsisi YARDIMCI TANI YÖNTEMLERİ Hikaye ve fizik muayeneden sonra acil serviste ek tetkik gerekip gerekmediğinin kararı verilmeli. Kullanılabilecek yöntemler; Kan tetkikleri, Bilgisayarlı tomografi BT, Manyetik Rezonans görüntüleme MRG, Lomber ponksiyon LP ve Beyin Omurilik SıvısıBOS değerlendirilmesidir. Baş ağrısı ile acil servise başvuran hastaların büyük bir kısmına ek tetkik gerekmez. Baş ağrısı nedeni araştırılmasında ileri görüntülemeler standart bir yaklaşım olarak kullanılmamalı, ayırıcı tanıda şüphelenilen duruma yönelik olmalıdır. Baş ağrısı ile acil servise başvuran hastada Önceki baş ağrısı tipi ve şiddetinde belirgin fark yok Yeni gelişmiş ek yakınma yok ateş, nöbet, senkop vb Yeni gelişmiş nörolojik semptomlar yok Nörolojik ve oftalmolojik muayenede anormal bulgu yok Yüksek riskli komorbidite yoksa İleri tetkik ve rutin görüntülemeye gerek olmadan analjezik tedavi ve takip planlanabilir. BT hızlı ve daha ulaşılabilir olduğu için genelde ilk tercih edilen görüntüleme yöntemidir. Kontrastsız BT intraparankimal kanama ve Subaraknoid kanamada yüksek sensitiviteye sahip olsa da SAK’ı dışlamada tek başına yetersizdir. Klinik şüphe devam etmekteyse BT negatif olsa bile LP yapılmalıdır. SAKda süre geçtikçe BT’nin sensitivitesi de azalmaktadır. Ancak şöyle bir istisna var ; yeni nesil BT cihazları ile şikayetlerin başlangıcından itibaren ilk 6 saatte yapılan BT görüntüleme SAK dışlama için yeterlidir ve LP gerekliliği yoktur Kitle ve apse şüphesinde BT görüntülemede kontrast madde verilmesi patoloji görülme ihtimalini artırır. Ancak bu konuda MRG’den çok daha zayıftır. AV malformasyon, anevrizma veya kranioservikal arter diseksiyonu şüphesinde BT anjiografi beynin vasküler yapısını gösterdiği için daha kullanışlıdır Yeni başlangıçlı şimşek çakması gibi ağrı GKS20 cmH2O saptanması intrakranial basınç artışı ve serebral venöz tromboz hakkında bilgi verebilir. Tüm tetkiklerde olduğu gibi LP’nin de belli başlı kısıtlılıkları vardır ve bunların başında travmatik LP gelir. Uygulayan kişiye bağımlı olmakla birlikte yapılan LP’lerin %15 kadarı travmatik olmaktadır. BOS’ta saptanan eritrositler travmatik LP kaynaklı mı yoksa SAK kaynaklı mı bu önemli bir sorundur. Ayrımında ardışık tüplere alınan örneklerin değerlendirilmesi yardımcıdır. Ancak burada dikkat edilmesi gereken asıl nokta daha sonra alınan tüplerde BOS renginin açılması/eritrositin azalması değil son tüpte eritrositin sıfır olması gerektiğidir. Çünkü kişide hem SAK hem de travmatik ponksiyon bir arada gerçekleşmiş olabilir, Böyle bir durumda tüplerdeki renk açılır ve eritrosit azalır ancak SAK varlığından dolayı eritrosit sıfırlanmaz. LP SAK dışlamada etkili olsa da Hipofizer apopleksi, Serebral Venöz Tromboz, Vertebral arter diseksiyonu gibi vasküler kaynaklı ani başlangıçlı ve şiddetli baş ağrısı nedenlerini dışlamada yetersizdir. Bir diğer kısıtlılık ise kişinin immünkompremize olmasıdır. Dolayısıyla BOSda lökosit beklendiği kadar artış gösteremez, bu da yanlış değerlendirmelere yol açabilir . LPnin en sık komplikasyonu postural baş ağrısıdır.. Ağrı genelde ayağa kalkmakla artar, uzanmakla geçer. Olası mekanizmanın LP yapılan noktadan dışarı BOS sızıntısı dolayısıyla intrakranial basınç azalması olduğu düşünülmektedir. Hastaya işlem sonrası yatak istirahati, bol sıvı tüketimi , kafein tüketimi LPnin en korkulan yan etkisi ise herniasyondur. Herniasyon riskinin azaltılması için LP öncesi BT önerilmektedir. BT herniasyon riskini tam olarak ortadan kaldırmasa da en azından kitle, yer kaplayan oluşum gibi LP yapılması önerilmeyen durumları ortaya koyabilir >60 yaş Bilinç bozukluğu İmmünkompremize durumlar Yeni gelişen nörolojik defisit SSS hastalığı öyküsü kitle, tm vb Papilödem Yeni başlangıçlı nöbet varlığı Laboratuvar çalışmaları baş ağrısı hastalarında nadiren tanıya yardımcı olur.Temporal arteritte Eritrosit Sedimantasyon hızı artması, derin aneminin hipoksiye yol açması, karboksihemoglobin seviyesi vb gibi. Akut açı kapanması glokomunda Tonometri ile göz içi basınç ölçümü tanıya yardımcıdır. Temporal arteritte de Temporal arter biyopsisi yardımcı olabilecek tanısal araçlardandır. Tanı testi Sonuç Yorum Laboratuvar çalışmaları Anemi Lökositoz CRP Eritrosit Sedimantasyon Hızı Hipoksi Enfeksiyoz süreçler Enfeksiyoz süreçler Temporal arterit Beyin BT Ventriküllerin genişlemesi Subaraknoid alanda kan varlığı Epidural/Subdural alanda kan varlığı Kitle lezyonu BOS basıncı artışı SAK Epidural/Subdural kanama Gerilime bağlı ağrı LP ve BOS analizi Artmış BOS basıncı Artmış eritrosit Artmış lökosit Pozitif gram boyama Azalmış glukoz Kitle, BOS basınç artışı SAK Enfeksiyoz süreçler Enfeksiyoz süreçler Enfeksiyoz süreçler TEDAVİ YAKLAŞIMI Birincil ağrıda altta yatan sebep tam olarak ortaya konmasa bile ağrıyı azaltmak acil serviste yapılması gereken ilk ve en önemli basamaktır. Ağrı şiddetine göre ve eşlik eden semptomların bulantı, kusma vb varlığına göre Parasetamol, NSAİ, Opioidler birinci sırada tercih edilmezler seçilebilir. Parenteral ya da oral yolla verilebilir. İkincil ağrıda ise tedavi altta yatan sebebe göre yapılır ancak sebep ortaya konmaya çalışılırken ağrıyı kesmek unutulmamalıdır. Bakteriyel menenjit düşünülen hastalarda tanı kesin olmasa bile klinik şüphe varlığında hızlıca antibiyoterapi başlanmalıdır. İntrakranial kanama gibi durumlarda da Kan basıncı kontrolü sağlanmalıdır. Kullanılabilecek bazı analjezikler ve dozları. İLAÇ DOZ Parasetamol 500 mg PO 4×1 Naproksen 550mg PO 2×1 Diklofenak 75mg PO 2×1 75mg IM 2×1 Metamizol gr IV 100cc SF ile 2×1 500 mg PO 4×1 Tramadol 50-100 mg IV 4×1 100-200 mg PO 2×1 Morfin 2-10 mg IV 4×1 Ketamin mg/kg IV UNUTULMAMALI Ağrı kesici yapmaktan çekinmemeliyiz ve ağrı kesicilere yanıt alınması ikincil sebepleri dışlatmaz Klinik olarak SAK şüphesi varsa BT normal olsa bile LP planlanmalı Özellikle kış mevsiminde aynı ortamda bulunan kişilerin çoklu başvurusunda Karbonmonoksit maruziyeti akla gelmeli Doğum sonrası 4 haftaya kadar görülebilen Postpartum preeklempsinin en sık başvuru nedeni başağrısıdır, akılda tutulmalı Klinik olarak bakteriyel menenjit şüphesi varsa antibiyoterapi için tetkik sonuçları beklenmemelidir, ivedilikle tedaviye başlanmalı Ani başlangıçlı ve çok şiddetli şimşek çakar gibi baş ağrısı varlığında nörolojik muayene normal olsa bile SAK şüphesi akılda tutulmalı SP. Pitfalls in the Management of Headache in the Emergency Department. Emergency Medicine Clinics of North America. 2010;281127-147. doi R, Hockberger R, Gausche-Hill M. Headache. In Rosen’s Emergency Medicine Concepts and Clinical Practice. Saunders 2017153-159. Marx J, S. Hockberger R, M. Walls R. Headache. In Rosen’s Emergency Medicine. saunders; 2014170-175. J. Headache. In Emergency Medicine. Saunders; 2013881-889.

gözde şimşek çakar gibi olması